2012 kamieniołom Hemmoor Kreidesee
W końcu po latach wracamy na nurkowanie w Hemmoor - oddalone od Warszawy około 1000 km. Pierwszy raz byliśmy tam jeszcze w 1996 roku, w mokrych skafandrach, jacket typu chomąto, z pojedynczym pierwszym stopniem automatu oddechowego - dzisiaj wydaje się nam to abstrakcją, że można było w ten sposób nurkować. Sierpień 2012 był naprawdę gorący, wyposażeni po zęby w sprzęt nurkowy, obowiązkowe dwa niezależne automaty, skrzydła, zestawy twinset i stage jedziemy na podbój znanego Hemmoor w Dolnej Saksonii u naszych zachodnich sąsiadów.
Kamieniołom Hemmoor
Kamieniołom Kreidesee Hemmoor znajduje się w regionie Niedersachsen, około 50 km na południowy wschód od Cuxhaven, w pobliżu Hamburga. Pierwsze prace wydobywcze rozpoczęto jeszcze w 1859 roku, kiedy to odkryto duże pokłady kredy w tej okolicy, używanej do wyrobu cementu. Podobno cement wyrabiany przez Portland Cement Factory Co. z Hemmoor był dostarczany do budowy Statuy Wolności w Nowym Yorku. Wydobycie zakończono w 1976 roku i od tej pory kamieniołom zaczął wypełniać się wodą. 31 grudnia 1983 roku fabryka cementu została zamknięta, a wody gruntowe powoli zaczęły wypełniać wyrobisko, które finalnie osiągnęło rozmiary 1300m x 500m i maksymalna głębokość 60 m.
Atrakcje dla nurków w Hemmoor Kreidesee
Kamienna droga
Do dzisiaj pod wodą znajduje się wiele atrakcji dla nurków pozostałych po działalności wydobywczej kopalni. Spotykamy tu drogę z kostki brukowej, która prowadzi głębokości 30 m, a następnie jako piaszczysta ścieżka prowadzi do maksymalnej głębokości kamieniołomu. Brukowa ulica jest bardzo łatwa do znalezienie z uwagi na wysoki krawężnik, którego nie sposób nie zauważyć. Co prawda w dwóch miejscach droga jest zasypana przez usuniętą ziemię zbocza, ale wystarczy utrzymać 
kierunek płynięcia aby trafić na kolejny odcinek drogi. Pomiędzy podwodną drogą a brzegiem spotykamy ogromne drzewa wśród których podczas nurkowania nocą napotykamy olbrzymie okonie. Po drugiej stronie drogi napotykamy na pozostałości po instalacjach taśmociągowych oraz kanały dla zaworów odcinających rurociągów przepompowni odprowadzających wodę z kamieniołomu. Dalej od drogi natykamy się na pionowe zbocze kopalni, które opada do głębokości 45-55 m.
Betonowy silos z ciężarówką
Tuż przy drodze na głębokości około 23 m napotykamy mały, przenośny silos do przechowywania mas budowlanych o rozmiarach około 1,5 m x 2 m. Dalej na głębokości 32 m dopływamy do największej atrakcji kamieniołomu w Hemmoor - Betonowego Silos Gruzu. Jest to 12-metrowa konstrukcja żelbetonowa z podziemnym tunelem, którego przejście zostało na stałe zakratowany przez centrum nurkowe operujące w Hemmoor oraz z mostem, który łączy Silos i brzeg kamieniołomu. Konstrukcja służyła do oddzielania kredy z gruzu górniczego, który był tam transportowany przez trzy specjalnie zaprojektowane do tego celu ciężarówki. 
Oczyszczoną kredę transportowano za pomocą podziemnego taśmociągu. Do dzisiaj w specjalnie przygotowanym pomieszczeniu dla operatora Silosu można znaleźć mały piecyk do ogrzewania pomieszczenia. W pobliżu konstrukcji Silosu, na dnie w kredowym mule można znaleźć wiele narządzi, części zamiennych i pozostałości po zdemontowanych urządzeniach mechanicznych. Na szczycie konstrukcji Kilosa, na moście, na głębokości około 20 m stoi jedna z ciężarówek Mercedes Aego z podniesioną częścią ładunkową, która kiedyś pracowała w kopalni. Ciężarówka jest relatywnie nowa, została zatopiona stosunkowo niedawno jako atrakcja dla nurków i jest w bardzo dobrym stanie. 
Oczywiście przed jej zatopieniem silnik, olej, paliwo i mechaniczne elementy napędu, które wymagały smarowania zostały usunięta aby nie zanieczyszczać zbiornika.
Podwodny las
Na stromym zboczu na głębokości około 35-55 metrów odnajdujemy stary las z drzewami o wysokości blisko 10 m. Ważne jest aby zachować odpowiedni dystans od drzew, których gałęzie pokrywa biała warstwa mułu kredowego. Nieuważni nurkowie po pierwsze wzbudzą muł, co zmniejszy widoczność oraz mogą uszkodzić gałęzie drzew, które po latach spędzonych pod wodą są kruche i łatwo je połamać. 
Las jest najładniejszy kiedy przepływamy górą nad drzewami jak szybujący ptak. Najlepsze światło w tym miejscu operuje w środku dnia w lecie.
Awionetka Flyer Piper 28
Niewątpliwą atrakcją dla nurków w kamieniołomie Hemmoor Kreidesee jest zawieszona w toni na głębokości około 10-12 m awionetka Flyer Piper 28. Samolot przez ponad 20 lat należał do pierwszego amerykańskiego astronauty Alana Sheparda, który jako pierwszy Amerykanin poleciał w kosmos w 1961 roku, a jako piąty człowiek na świecie stanął na księżycu w 1971 roku. Awionetka polakierowana jest na jaskrawy żółty kolor, zatem jest doskonale widoczna z dużej odległości. Podpływamy blisko kokpitu i zauważamy, że samolot jest pilotowany przez szkielet człowieka - na szczęście sztuczny. Pod samolotem głębokość sięga 27 metrów,
na górze awionetka przymocowana jest dużej boi. Zdjęcia wykonane przy dobrej przejrzystości w tym miejscu zadowolą z pewnością każdego amatora fotografii podwodnej.
Poza powyższymi podwodnymi atrakcjami Hemmoor Kreidesee można spotkać tam zatopione żaglówki, wraki samochodów osobowych, campery ale również i ciekawą faunę. Podczas nurkowania nocnego odnajdujemy raki, cierniki, duże okonie, sandacze, węgorze, wzdręgi, łososie i pstrągi tęczowe. Ryby pływają wśród zatopionych drzew, gdzie znajdują doskonałe warunki do tarła.
Bezpieczeństwo nurkowania w Hemmoor
W weekendy i święta w Hemmoor Kreidesee prowadzone są regularne służby przez wyspecjalizowanych ratowników nurkowych, którzy do dyspozycji posiadają tlen, łodzie ratunkowe i odpowiedni sprzęt medyczny do ratowania życia. Ratownicy są zobowiązani do kontrolowania wyposażenia nurków przebywających na terenie kamieniołomu oraz uprawnień nurkowych. Jedną z podstawowych zasad, która jest wymagana od nurkujących w Hemmoor jest posiadanie butli dwu zaworowych i dwóch niezależnych automatów oddechowych podczas każdego nurkowania. 
Każdy uczestnik nurkowania musi posiada komputer nurkowy lub elektroniczny głębokościomierz z możliwością zapisywania danych nurkowania do pamięci. Jeśli takiej konfiguracji nie posiadasz, lepiej odłóż nurkowanie w Hemmoor. Wymagane są badania lekarskie dla nurków nie starsze niż 2 lata. Wprowadzono ograniczenia dotyczących głębokości nurkowania do stopnia wyszkolenia nurka i ilości wykonanych nurkowań:
Maksymalna głębokość nurkowania to 25m – dla nurków rekreacyjnych ze stopniem PADI AOWD lub równorzędnym innej organizacji:
Centrum nurkowe, które oferuje swoje usługi na terenie Kreidesee Hemmoor wyposażone jest oczywiście w bardzo wydajne sprężarki i instalacje do mieszania gazów: NITROX i TRIMIX, zatem nurkowie techniczny mają idealne warunki do zanurzenia się w kamieniołomie Hemmoor, jednak przed wykonywaniem nurkowania technicznego każdy nurek zobowiązany jest do zarejestrowania się w Centrum Nurkowych i 
złożenia planu nurkowania wraz z używanymi mieszankami oddechowymi. Dla nurków technicznych zostało przygotowana specjalne wejście do akwenu, z którego jest blisko do odpowiednich głębokości.
W sierpniu 2012 spędziliśmy w Hemmoor fantastyczny czas. Na pewno tam jeszcze wrócimy, tym bardziej, że na miejscu można wynająć dobrze wyposażone domki, można rozstawić namioty z dostępem do wszystkich potrzebnych mediów. Krótko mówiąc Kreidesee w Hemmoor to obowiązkowy cel każdego sympatyka nurkowania.
tekst i fot. Robert Borzymek
