Artykuły - Gąbki słodkowodne

Gąbki z wyglądu bardziej przypominają rośliny niż zwierzęta. Są organizmami osiadłymi (w postaci dorosłej nie mogą się przemieszczać), tworzą kolonie, w których pojedynczych osobników nie sposób odróżnić. Kolonia gąbek najczęściej przyjmuje kształt krzewu i jest przytwierdzona do podłoża.

Ciało gąbek może być miękkie albo twarde, a powierzchnia gładka lub chropowata. Oświetlone gąbki są najczęściej zielone. Sprawiają to jednokomórkowe glony, z którymi żyją w symbiozie. Glony te dostarczają gąbkom tlenu i są przez nie częściowo trawione.

Gąbki słodkowodne odżywiają się odfiltrowując z wody najmniejszy plankton, czyli bakterie, wiciowce, okrzemki, bruzdnice i pierwotniaki oraz martwe cząsteczki organiczne. Tam, gdzie jest ich wiele, spełniają rolę biofiltrów, wychwytując znaczne ilości zawiesin organicznych. Należą raczej do zwierząt prądolubnych i zasiedlają zwykle płycizny, gdzie ruch wody jest największy. Są wrażliwe na zanieczyszczenia, produkty gnicia (metan i siarkowodór), a także substancje toksyczne i oleje. Obecność gąbek w wodzie świadczy o jej czystości i obfitości planktonu, a także stanowi praktyczną wskazówkę, że dany zbiornik nadaje się do hodowli ryb.

Gąbki żyją krótko, np. nadecznik tylko  około trzech lat. Ciałem gąbek żywi się wiele bezkręgowców, na przykład skąposzczety oraz larwy jętek, chruścików, ochotek, które drążą w nich kanały i jamy. Na powierzchni koloni gąbek żyją licznie skorupiaki, ślimaki i wodopójki (niewielkie wodne pajęczaki). Niegdyś wyciąg alkoholowy z gąbek słodkowodnych służył jako lek na tarczycę i reumatyzm, a susz także jako kosmetyk do wywoływania rumieńców na policzkach. Krzemionkowe szkielety gąbek stosowano do polerowania metal.