Artykuły - Lota lota (Linnaeus, 1758)

nazwa angielska: Burbot.
nazwa polska: Miętus.

wielkość: max 150 cm.
głębokość: 10-700 m.

Miętus to jedyna ryba słotkowodna z rodziny dorszowatych (Gadidae). Długość przeciętnie około 40-60 cm (maksymalnie do 150 cm), masa do 34 kg. Żyje około 20 lat.

Ciało ma kształt walcowaty, w dotyku bardzo miękkie, w przekroju owalne, nieco spłaszczone grzbieto-brzusznie w przedniej części i lekko ścieśnione bocznie w tylnej. Łuski drobne, okrągławe, ukryte głęboko w skórze. Są dwie płetwy grzbietowe, z których pierwsza jest krótka i ma zaokrągloną krawędź górną. Druga jest bardzo długa i sięga do górnej części nasady płetwy ogonowej. Płetwa ogonowa zaokrąglona, dotyka dolną krawędzią do długiej płetwy odbytowej. Drugi promień płetw piersiowych dużo dłuższy od pozostałych. Charakterystyczną cechą jest pojedynczy wąs na środku brody oraz ustawienie płetw brzusznych przed piersiowymi. Głowa jest mocno spłaszczona, przypomina wyglądem głowę żaby. Na górnej części, pośrodku pyska, znajduje się jedna para bardzo krótkich wąsików.

Ubarwienie brązowawe, brązowoszare lub żółte, z ciemnym, marmurkowatym deseniem. Brzuch biały lub szarobiały. Młode osobniki są bardzo ciemne.

Występuje w północnej i środkowej Europie na wschód od wschodniej Anglii, środkowej Francji oraz na północ od dorzecza rzeki Pad oraz w północnej Azji i Ameryce Północnej. Ma wysokie wymagania tlenowe i jest wrażliwy na zanieczyszczenia wody.

Żyje głównie w głębokich jeziorach oraz w rzekach z czystą i szybko płynącą wodą oraz żwirowatym dnem. Ryba dociera również do górskich potoków. Występuje także w zbiornikach zaporowych. Wchodzi do wód słonych. Żyje przy dnie, ukryty przed dziennym światłem w różnych kryjówkach, wszelkiego rodzaju wnękach wymytych w stoku jeziora oraz szczelinach między kamieniami lub zatopionymi drzewami. Sam nie kopie sobie jam ani nor, korzysta z zagłębień powstałych naturalnie lub wykopanych przez inne zwierzęta. Miętusy w kryjówkach przebywają w ciągu dnia, opuszczają je jedynie w poszukiwaniu pokarmu. Bardzo często polują z zaskoczenia na przepływające w pobliżu kryjówki ryby. Ofiarę wyczuwa dzięki dobrze rozwiniętemu narządowi węchu i smaku. W kryjówce miętus ustawiony jest głową w kierunku wyjścia, niepokojony nie ucieka, lecz tylko stara się cofnąć i ukryć głębiej.

W Polsce często spotykamy miętusy w jeziorze Hańcza oraz Wukśniki. Jest również popularnym okazem w jeziorach alpejskich w Austrii: Attersee, Gosausee czy Wolfgansee.

Aktywny zimą przy temp 0–3 °C. Młode żywią się skorupiakami, robakami i larwami owadów. Dorosłe zjadają ryby, raki i żaby.

Miętus jest rybą zimnolubną. Tarło odbywa w grudniu i styczniu, w wodzie o temperaturze 2–4 °C na piaszczystych płyciznach w silnym nurcie, często w dużych stadach. W zależności od masy może złożyć od 10 tys. do 3 mln jaj. Jaja zaopatrzone są w krople tłuszczu, dzięki której unoszą się w toni do momentu, aż nie przykleją się do podłoża.